Gigantyczne fale w płaszczu Ziemi mogą powodować podnoszenie się kontynentów: badanie wykazało

Nowe badanie wskazuje, że duże fale w płaszczu Ziemi mogą powodować podnoszenie się kontynentów. Naukowcy twierdzą, że wysokie płaskowyże powstają we wnętrzu kontynentów z powodu wierceń w głębi planety setki kilometrów od miejsca ich powstania.

Kiedy kontynenty się rozpadają, masywne ściany skalne mogą powstać na granicach, gdzie skorupa się rozpada. Badanie potwierdziło, że ten rozpad powoduje falę w płaszczu Ziemi, która powoli toczy się do wewnątrz przez dziesiątki milionów lat, napędzając wzrost płaskowyżu, pisze LiveScience.

Główny autor badania, Thomas Gernon, naukowiec z University of Southampton w Wielkiej Brytanii, powiedział, że naukowcy od dawna wiedzą, że pęknięcia kontynentalne pociągają za sobą wzrost masywnych skarp, takich jak ściany skalne, które na przykład oddzielają Wschodnioafrykańską Dolinę Ryftową od Płaskowyżu Etiopskiego. Te strome klify czasami owijają się wokół wewnętrznych płaskowyżów wyrastających z potężnych, stabilnych rdzeni kontynentów zwanych krateronami.

Ale ponieważ te dwa elementy krajobrazu zazwyczaj tworzą się w odstępie od dziesiątek milionów do stu milionów lat, wielu naukowców uważało, że różne formacje były spowodowane różnymi procesami.

Jednak w nowym badaniu Thomas Gernon i jego koledzy zbadali trzy kultowe skarpy przybrzeżne, które powstały podczas rozpadu Gondwany, ostatniego superkontynentu Ziemi. Jedna z nich, wzdłuż wybrzeża Indii, owija się wokół Ghatów Zachodnich na długości około 2000 kilometrów. Drugi, w Brazylii, otacza Płaskowyż Wyżynny na długości około 3000 kilometrów. Trzeci, wielki gradient w Afryce Południowej, otacza Płaskowyż Centralny i obejmuje 6 000 kilometrów. Naukowcy podkreślili, że wewnętrzne płaskowyże w tych regionach mogą wznosić się o kilometr lub więcej.

Zespół wykorzystał mapy topograficzne, aby pokazać skarpy wyrównane z krawędziami kontynentów, wskazując, że utworzył je ryft. Modelowanie komputerowe wykazało, że ryfty kontynentalne zakłócają płaszcz, powodując głębokie fale toczące się do wewnątrz w kierunku serca kontynentu.

Naukowcy przeanalizowali następnie dostępne dane mineralne, aby wykazać, że wypiętrzenie płaskowyżu i erozja migrowały w głąb lądu mniej więcej w tym samym czasie i w tym samym tempie, co fala płaszcza, która przetoczyła się wiele kilometrów poniżej. Pokazało to, że te dwie cechy krajobrazu były prawdopodobnie spowodowane tym samym procesem rozpadu kontynentu.

W przypadku trzech skarp uwzględnionych w tym badaniu, osuwisko było bardzo powolne, przesuwając się zaledwie o 15-20 kilometrów co milion lat. Jednak ta nieszybka fala płaszcza dramatycznie zmieniła krajobraz. Przesuwając się do wewnątrz, stopniowo odrywała silne korzenie zakotwiczające kontynenty na granicy skorupa-płaszcz. Bez tych kotwic kratery stały się bardziej wyporne, a tym samym uniosły się.

Według Thomasa Gernona, ten rozpad superkontynentu i fala płaszcza jest katalizatorem innych procesów geologicznych, takich jak erupcja diamentów ze środka Ziemi.

"Pomysł, że diament, który nosisz na swoim pierścionku zaręczynowym, może być tylko jednym z rezultatów tych samych procesów geologicznych, które tworzą jedne z najbardziej dramatycznych form lądowych na Ziemi, jest uderzający" - dodał Gernon.

Tylko zweryfikowane informacje od nas w kanale Telegram OBOZ.UA i Viber. Nie daj się nabrać na podróbki!