Konstytucjonalista Stawnijczuk: Narodowe Stowarzyszenie Prawników Ukrainy nie jest organizacją publiczną

Błędne jest twierdzenie, że ustawa "O adwokaturze i praktyce prawniczej" jest niezgodna z art. 36 Konstytucji (który gwarantuje wolność zrzeszania się w organizacjach publicznych). W końcu Narodowe Stowarzyszenie Prawników Ukrainy, które zrzesza wszystkich ukraińskich prawników, ma status, który zasadniczo różni się od statusu stowarzyszeń publicznych.

Opinię tę potwierdza ekspert konstytucyjny Maryna Stawnijczuk, która brała aktywny udział w przygotowaniu obecnej ustawy o stowarzyszeniach publicznych, w swoim artykule "Ukraińska adwokatura: europejska przyszłość czy powrót do Związku Radzieckiego?" dla New Voice.

Zwraca ona uwagę na fakt, że organy samorządu adwokackiego, na mocy ustawy, pełnią szereg funkcji regulacyjnych, kwalifikacyjnych i dyscyplinarnych, które są ograniczone do ich członków.

"Samoregulacja działalności zawodowej adwokatury jest niezbędnym elementem jej samorządności. Dlatego, ze względu na swój konstytucyjny i prawny charakter, Narodowe Stowarzyszenie Prawników Ukrainy zasadniczo różni się od organizacji działających na Ukrainie na podstawie ustawy o stowarzyszeniach publicznych" - pisze M. Stawnijczuk.

Według niej, obecnie na Ukrainie istnieje około pięćdziesięciu organizacji pozarządowych, których działalność jest w taki czy inny sposób związana z zawodami prawniczymi. Ich członkami są również prawnicy. Jednakże, będąc bezpośrednio związanym z procesem opracowywania i przyjmowania ustawy o stowarzyszeniach publicznych, autor twierdzi, że jej przepisy nie mają zastosowania do działalności samoregulacyjnych organizacji zawodowych.

"Dlatego, gdy niektórzy "eksperci" twierdzą, że ustawa "O adwokaturze i praktyce prawniczej" nie jest zgodna z art. 36 Konstytucji (który gwarantuje wolność tworzenia organizacji publicznych), jest oczywiste, że poprzez takie manipulacje niszczą adwokaturę w jej integralnej samorządnej i samoregulującej się formie" - przekonuje M. Stawnijczuk. - "Samoregulacja ukraińskiej adwokatury i jej organów powinna być rozumiana jako systemowy i organizacyjny proces wewnętrznej działalności statutowej nieodłącznie związanej z organami o uznaniowych uprawnieniach.

Opisana w artykule specyfika organizacji działalności Narodowe Stowarzyszenie Prawników Ukrainy wskazuje na jej szczególny status prawny, który zasadniczo różni się od organizacji publicznych. Dlatego ignorowanie tego faktu przy ocenie działalności adwokatury jest odrzuceniem europejskiego kursu Ukrainy, zapisanego w Konstytucji. Ukraina ma najnowszą ustawę w Europie, ustawę o adwokaturze i praktyce prawniczej. Została ona przygotowana i przyjęta jako ustawa o integracji europejskiej. A jej przyjęcie, pod warunkiem utworzenia profesjonalnej organizacji prawników z jednolitym członkostwem w Ukraińskiej Narodowej Izbie Adwokackiej, było częścią realizacji zobowiązań Ukrainy wobec Rady Europy.

A odrzucenie wybranego modelu samorządu adwokackiego (a w ciągu ostatniej dekady byliśmy już świadkami takich prób) niesie ze sobą zaprzeczenie kluczowej zasady niezależności adwokatury, co bezpośrednio wpływa na stan ochrony praw człowieka i podstawowych wolności na Ukrainie.

Pełny artykuł M. Stawnijczuk można znaleźć tutaj.