Dlaczego ZSRR nie obchodził Dnia Zwycięstwa przez 17 lat: powód nie jest znany wszystkim

Współczesne pokolenie, które urodziło się w czasach ZSRR, a nawet w pierwszych dwóch dekadach po jego upadku, pamięta 9 maja jako stały dzień wolny od pracy na cześć Dnia Zwycięstwa. Ludzie organizowali w tym dniu publiczne uroczystości, a w dużych miastach odbywały się parady wojskowe.

Jednak w czasach sowieckich parady prawie nigdy nie były organizowane w Dniu Zwycięstwa, a przez 17 lat ten dzień nie był nawet dniem wolnym od pracy. OBOZ.UA wyjaśnia, co było tego przyczyną.

Historia święta

W ZSRR 9 maja został ogłoszony świętem jeszcze przed oficjalnym podpisaniem przez Niemcy Aktu Bezwarunkowej Kapitulacji. Decyzja została podjęta przez Prezydium Rady Najwyższej Związku Radzieckiego 8 maja 1945 roku. Co więcej, data ta została jednocześnie ogłoszona świętem państwowym.

Kolejny Dzień Zwycięstwa obchodzono w Związku Radzieckim 3 września, w dniu kapitulacji Japonii i ostatecznego zakończenia II wojny światowej. Zgodnie z decyzją z 2 września 1945 r. obchodzono go tylko trzy razy, po czym zrezygnowano z jego obchodów.

Dlaczego Stalin odwołał Dzień Zwycięstwa w 1947 roku?

Dekret rządowy znoszący oba święta i odpowiadające im dni wolne w ZSRR został wydany 24 grudnia 1947 roku. Historycy wciąż spierają się o jego prawdziwe powody. Niektórzy twierdzą, że stalinowski rząd zrobił to z powodu wybuchu zimnej wojny z Zachodem. Sytuacja gospodarcza w Związku Radzieckim gwałtownie się pogarszała i nie było wystarczająco dużo pieniędzy na obchody. Fundusze, które były dostępne, zostały wydane na powojenną odbudowę i ponowne uruchomienie przemysłu. W szczególności przemysł wojskowy, ponieważ zimna wojna wymagała również nowego wyścigu zbrojeń.

Druga wersja jest bardziej polityczna. Po wojnie doszło do eskalacji konfliktu między Józefem Stalinem, sekretarzem generalnym Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, a marszałkiem Georgijem Żukowem. Przywódca kraju uznał autorytatywnego przywódcę wojskowego za bezpośrednie zagrożenie dla swojej władzy. Dlatego rzekomo odwołał święto, aby nie przypominać obywatelom o zasługach swojego rywala, ponieważ Żukow był znany w ZSRR jako Marszałek Zwycięstwa.

Powrót Dnia Zwycięstwa

Próbowano przywrócić święto po śmierci Stalina, kiedy Nikita Chruszczow został przywódcą ZSRR. Prowadził on politykę destalinizacji i porzucenia kultu osobowości przywódcy. Dlatego odrzucił propozycje przywrócenia Dnia Zwycięstwa, argumentując, że święto przypominałoby wszystkim, którzy przeżyli wojnę, o Stalinie. Było to sprzeczne z kursem obranym przez nowego sekretarza generalnego.

Święto zostało przywrócone przez Leonida Breżniewa. W 1965 roku, na cześć 20. rocznicy zwycięstwa nad Niemcami, przywrócił 9 maja do kalendarza, uczynił go dniem wolnym od pracy, a nawet zorganizował rocznicową paradę na Placu Czerwonym w Moskwie.

Biografowie Breżniewa podkreślają również, że uwielbiał on wystawne uroczystości państwowe, po części dlatego, że dawały mu one możliwość pochwalenia się licznymi nagrodami państwowymi, które sam sobie przyznał. Dlatego też Sekretarz Generalny nie wahał się tak bardzo jak jego poprzednik, aby przywrócić Dzień Zwycięstwa. Ponadto w ciągu 20 lat wyrosło pokolenie, które nie znało wojny i wszystkich związanych z nią niuansów politycznych.

Subskrybuj kanały OBOZ.UA w Telegramie i Viberze, aby być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami.