Kim były "minusniki" w ZSRR? Wyjaśnienie najstarszej formy sowieckiej kary

ZSRR był krajem politycznego terroru. Oprócz tradycyjnych metod fizycznej eksterminacji, uwięzienia i zesłania, praktykowano również tak zwaną izolację geograficzną. Obywatele uznani przez władze za "społecznie niewiarygodnych" zostali wydaleni ze swoich domów i otrzymali zakaz zamieszkiwania w określonych obszarach, warunkowo nazywanych obszarami "reżimowymi".

Kijów i 50-kilometrowa strefa wokół miasta zostały uznane za "ograniczone". Radio Liberty wyjaśnia, kim były "minusniki" i dlaczego ZSRR wprowadził tę formę kary.

Kim były "minusniki

Reżim bolszewicki uciekał się do ukierunkowanej "sanityzacji" niektórych terytoriów. Termin "minusnik" powstał wśród represjonowanych i był używany w codziennej komunikacji. Dziś termin ten można spotkać w literaturze pięknej, wspomnieniach czy dziennikarstwie.

Minusnikami były osoby, które zostały zmuszone do opuszczenia określonego terytorium. Podpisywali dokument zakazujący im zamieszkiwania na określonych obszarach.

Kara ta była często nakładana na "osoby politycznie niewiarygodne" i pojawiła się w trakcie dekulakizacji, wprowadzania systemu paszportowego, "oczyszczania pogranicza" i tak dalej.

Już w 1917 r. bolszewicy wydali dekret o trybunałach rewolucyjnych z nowym rodzajem kary: wydaleniem ze stolic tych, którzy sprzeciwiali się nowemu reżimowi.

W latach 1922-1924 wydano szereg dyrektyw, które po raz pierwszy zdefiniowały "minus geograficzny" (Moskwa, Leningrad, Kijów, Charków, Odessa, Rostów nad Donem), popularnie nazywany "minus 6".

W latach 1930-1940 granice obszarów objętych ograniczeniami znacznie się rozszerzyły.

Jakie grupy zostały włączone

Następujące grupy zostały od razu oznaczone jako "minusniki":

• przedstawiciele burżuazji, intelektualiści, przedsiębiorcy, przywódcy kościelni itp;
• osoby ukarane z powodu tzw. niekorzystnej sytuacji geograficznej (istniały specjalne komisje ds. wydaleń, na przykład w ramach GPU-NKWD);
• ukraińscy chłopi wydaleni w procesie kolektywizacji;
• "niewiarygodni" obywatele wydaleni z terytoriów, na których wprowadzono system paszportowy;
• przedstawiciele niektórych "podejrzanych" narodowości z obszarów przygranicznych;
• żony, dzieci i krewni "wrogów ludu";
• mieszkańcy zachodniej Ukrainy, którym zabroniono powrotu do domu po zwolnieniu ze specjalnych osiedli Gułagu;
• więźniowie polityczni Gułagu;
• radzieccy jeńcy wojenni.

Terytoria reżimowe

Rząd radziecki ustanowił listę obszarów, na których "minusniki" nie mogły mieszkać.

W maju 1953 r. istniało już 340 oficjalnie wyznaczonych miast i miasteczek objętych ograniczeniami. 50-kilometrowa strefa wokół największych miast została wprowadzona w Kijowie, Charkowie, Odessie, Dnieprze itp. Czasami można było ustanowić strefę 100-kilometrową.

Subskrybuj kanały OBOZ.UA na Telegramie i Viberze, aby być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami.