Dlaczego nasze mózgi "wymazują" wspomnienia z dzieciństwa: naukowe wyjaśnienie

Nikt na świecie nie pamięta pierwszych kilku lat swojego życia. W najlepszym przypadku pamiętamy kilka żywych fragmentów, a nie mogą to być wydarzenia, które miały miejsce przed ukończeniem 2-3 roku życia. W nauce niezdolność do zachowania tych wspomnień nazywana jest amnezją dziecięcą. Ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego natura umieściła w nas ten mechanizm i nie "rejestruje" tego, co dzieje się z nami u zarania życia?

Live Science zapytało neuronaukowców, co już wiedzą na ten temat. W końcu nie zachowujemy w pamięci niezwykle emocjonalnych momentów, takich jak nasze pierwsze kroki i słowa, czas, w którym nasza relacja z rodzicami jest pełna bezwarunkowej miłości i tak dalej.

Nauka pokazuje, że małe dzieci są w stanie zapamiętać wiele informacji. W ten sposób natychmiast dowiadują się, kim są ich rodzice i jak uczą się mówić "dziękuję" za prezent w postaci cukierka, nawet jeśli nie mówią zbyt dobrze. Naukowcy nazywają to pamięcią semantyczną. Jednak w wieku około 2-4 lat dzieciom brakuje innego rodzaju pamięci - pamięci epizodycznej. Jest ona odpowiedzialna za zapamiętywanie szczegółów konkretnych wydarzeń. Takie wspomnienia są przechowywane w kilku częściach powierzchni mózgu - korze mózgowej. Tak więc dźwięki są przetwarzane przez korę słuchową po bokach mózgu, a pamięć wzrokowa jest kontrolowana przez korę wzrokową z tyłu. Obszar mózgu zwany hipokampem łączy ze sobą wszystkie różne części.

Mózg małego dziecka nie jest jednak jeszcze w stanie łączyć informacji w złożone struktury neuronowe, co jest zasadniczo tym, czym są wspomnienia. Tak więc zapamiętywanie ma miejsce w tym wieku, ale nie tworzy pełnego obrazu.

"Jeśli myślisz o swojej korze mózgowej jak o kwietniku, to cały czubek twojej głowy jest pokryty kwiatami" - wyjaśniła Patricia Bauer, profesor psychologii na Emory University. "Hipokamp, który jest bardzo schludnie zlokalizowany w środku mózgu, jest odpowiedzialny za złożenie ich wszystkich razem i związanie ich w bukiet". Pamięć to bukiet, neuronowy wzór połączeń między częściami mózgu, w których przechowywane są wspomnienia" - dodała.

I to właśnie niedojrzałość hipokampa jest odpowiedzialna za brak wczesnych wspomnień. Dopiero w wieku 2-4 lat zaczyna on łączyć ze sobą fragmenty informacji. Jak wyjaśniła Nora Newcomb, profesor psychologii na Temple University w Filadelfii, pamięć epizodyczna może być niezwykle złożona u dzieci poniżej tego wieku. Dziecko odkrywa świat i absorbuje ogromną ilość informacji. "Myślę, że głównym celem pierwszych dwóch lat nauki jest zdobycie wiedzy semantycznej, a z tej perspektywy pamięć epizodyczna może być naprawdę rozpraszająca" - powiedział Newcomb. Innymi słowy, w pierwszych latach życia gromadzimy pewną "kolekcję" różnych faktów, z których nieco później tworzymy obraz świata.

Istnieje jednak inna teoria. Zgodnie z tą teorią, wciąż zachowujemy najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa, ale trudno jest nam je odzyskać z pamięci w wieku dorosłym. Mogą o tym świadczyć wyniki badania opublikowanego w 2023 roku w czasopiśmie Science Advances. Badanie wykazało, że "utracone" wspomnienia z dzieciństwa można przywrócić u dorosłych myszy poprzez stymulację ścieżek neuronowych związanych z określonymi wspomnieniami za pomocą światła.

Autorzy badania mieli na celu zbadanie czynników rozwojowych, które mogą wpływać na amnezję dziecięcą. Odkryli, że myszy z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) były w stanie przypomnieć sobie niektóre rzeczy z wczesnego dzieciństwa.

Autyzm ma wiele przyczyn, ale wcześniej wiązano go z nadmierną aktywacją układu odpornościowego matki w czasie ciąży. Dlatego też, aby stworzyć myszy z ASD, naukowcy stymulowali układ odpornościowy samic w czasie ciąży. Okazało się, że aktywacja ta pomogła zapobiec utracie wczesnych wspomnień u młodych. Wpłynęło to na rozmiar i plastyczność wyspecjalizowanych komórek pamięci w ich mózgach. Kiedy komórki te były stymulowane optycznie u dorosłych myszy bez objawów autyzmu, zapomniane wspomnienia można było odzyskać.

"Te nowe odkrycia pokazują, że aktywacja immunologiczna podczas ciąży prowadzi do zmiany stanu mózgu, która zmienia nasze wrodzone, ale odwracalne" przełączniki zapominania ", które określają, czy wspomnienia z dzieciństwa zostaną zapomniane" - wyjaśnił współautor Thomas Ryan, profesor nadzwyczajny biochemii w Trinity College Dublin w Irlandii, w oświadczeniu na temat badania.

Obecnie naukowcy podkreślają, że badali tylko myszy i nie mogą z całą pewnością stwierdzić, czy te same mechanizmy działają u ludzi. Twierdzą jednak, że ich praca jest ważna dla poprawy naszego zrozumienia pamięci i zapominania podczas rozwoju dziecka. Ponadto rzucają one nieco światła na zrozumienie ogólnej elastyczności poznawczej w kontekście autyzmu.

Wcześniej OBOZ.UA opowiedział, jak chronotyp danej osoby - "sowa" lub "skowronek" - wpływa na zdrowie. Jeden z nich okazał się dość niebezpieczny.

Subskrybuj kanały OB OZ.UA na Telegramie i Viberze, aby być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami.