Ściśle tajne: jak ZSRR testował gotowość taktycznej broni jądrowej

We współczesnym świecie zagrożenie nuklearne wydaje się reliktem przeszłości. Jednak po rozpoczęciu przez Rosję agresji na Ukrainę na pełną skalę, świat znów zaczął czuć się zagrożony.

Niedawno Moskwa i Mińsk ogłosiły, że przeprowadzą ćwiczenia z użyciem taktycznej broni jądrowej. Mając to na uwadze, Defense Express rozmawiał o tym, jak wyglądały podobne ćwiczenia w ZSRR.

Jednym z głównych czynników zimnej wojny był wyścig zbrojeń, nic więc dziwnego, że ZSRR chciał upewnić się, że jego zasoby są zdolne do działania. Warto zauważyć, że nawet wtedy ćwiczenia nuklearne nie były regularne i były zwykle przeprowadzane jako przygotowanie do większych wydarzeń, takich jak ćwiczenia operacyjne i strategiczne armii i marynarki wojennej o kryptonimie "Zapad". Niewiele o nich wiadomo, ale niektóre szczegóły zostały opisane w książce N. Saichuka "Cień wojny nuklearnej nad Europą".

Przechowywanie broni jądrowej

Taktyczna broń jądrowa nie była przechowywana bezpośrednio w jednostkach wojskowych. Przechowywano ją w Centralnych Bazach Magazynowych, znanych również jako obiekty "C". Tam też broń była konserwowana.

Każda z baz miała do dyspozycji kilkaset pojazdów, w tym specjalne pojazdy do transportu ładunków jądrowych. Były wyposażone w warsztaty i laboratoria, a także musiały zapewniać odpowiedni reżim temperaturowy.

Warto zaznaczyć, że wiadomo o istnieniu aż 14 takich baz na terenie Rosji.

Przygotowanie broni jądrowej

Aby doprowadzić broń jądrową do stanu gotowości bojowej, jej ładunki muszą zostać przetransportowane i zadokowane do transporterów w wyznaczonych miejscach. Wymaga to znacznych przygotowań, aby zapewnić całkowitą tajemnicę i bezpieczeństwo podczas codziennych 500-kilometrowych marszów i rozmieszczania stacji polowych.

Bardzo ograniczona liczba osób mogła uczestniczyć w procesie szkolenia i inspekcji. Tylko wyżsi rangą oficerowie wojskowi mogli odwiedzać ośrodek C. Ich wizyty musiały być koordynowane z kontrwywiadem KGB.

Inspekcja w 1976 r.

W 1976 r. w 28. Armii Białoruskiego Okręgu Wojskowego przeprowadzono niezapowiedzianą inspekcję. Została ona przeprowadzona z naruszeniem przepisów i bez poinformowania Moskwy, i ujawniła, że baza nie była w stanie dostarczyć 6 głowic nuklearnych w określonym czasie 4 godzin.

Przez 14 godzin żaden pojazd specjalny nie był w stanie opuścić bazy z powodu krytycznego stanu technicznego.

W konsekwencji absolutna tajemnica i brak niezbędnego szkolenia zanegowały cały sens taktycznej broni jądrowej. Podczas ćwiczeń systematycznie brakowało radia, siatek maskujących i specjalnego wyposażenia. Zdarzały się nawet przypadki, gdy konwój nuklearny po prostu nie był w stanie sprostać konwojowi brygady rakietowej.

Uran-6 ćwiczenie 1981 r.

Ćwiczenia te odbyły się w Odeskim Okręgu Wojskowym w 14 Armii Połączonych Sił Zbrojnych. Miały one być ćwiczeniem kontrolnym, mającym na celu ocenę systemu współdziałania z Obiektem C i wyników prac nad usunięciem jego niedociągnięć.

Ostatecznie okazało się, że doprowadzenie broni nuklearnej do gotowości jest całkiem możliwe, ale wymagało to zwiększenia liczby mobilnych baz rakietowych i technicznych, udziału specjalistów z umiejętnościami dokowania głowic nuklearnych do nośników oraz usprawnienia systemu łączności.

Należy dodać, że żadna prawdziwa głowica nuklearna nie została zdetonowana podczas tych tajnych ćwiczeń od co najmniej 1962 roku. Ponadto jest prawdopodobne, że nie były one nawet transportowane podczas testów, nie mówiąc już o dokowaniu do lotniskowców. Dlatego też nie wiadomo, w jakim stanie znajdują się obecnie same głowice nuklearne.

Subskrybujkanały Telegram i Viber OBOZ.UA, aby być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami.