Pięć filmów o problemie uchodźców na świecie

21 marca do ukraińskich kin trafi najlepszy polski film 2023 roku - skandaliczny "Zielony Kordon", który narobił sporo szumu w przededniu polskich wyborów. Przeciwko nowemu filmowi legendy polskiego kina Agnieszki Holland wypowiedział się sam prezydent Andrzej Duda. Politycznemu atakowi na twórczynię i jej dzieło towarzyszyła zmasowana kampania internetowa - film został zalany negatywnymi ocenami na platformach ratingowych jeszcze przed rozpoczęciem dystrybucji.

Agnieszka Holland zdawała sobie sprawę, że porusza najbardziej bolesny i zamknięty temat w Polsce - kryzys uchodźczy. Filmy o tym problemie powstawały w różnych krajach. W przededniu dystrybucji zebraliśmy 5 filmów o problemie uchodźców.

"Zielona granica" w reżyserii Agnieszki Holland (2023).

Wydarzenia rozgrywają się wokół tak zwanej "zielonej granicy" między Białorusią a Polską. Uchodźcy z Bliskiego Wschodu i Afryki próbują dotrzeć do Unii Europejskiej, którą propaganda Łukaszenki przedstawia jako bramę do raju. Obiecują migrantom łatwe przejście do UE. W tej ukrytej wojnie przeplatają się losy świeżo upieczonej polskiej aktywistki Julii, młodego białoruskiego strażnika granicznego Jana i rodziny syryjskich uchodźców.

Jest to fikcyjna historia oparta na prawdziwych faktach dotyczących presji migracyjnej Białorusi na Unię Europejską. Autorzy scenariusza przeprowadzili jednak badania nad kryzysem, przeprowadzając wywiady z uchodźcami, strażnikami granicznymi i aktywistami, aby wypełnić historię prawdziwymi faktami dotyczącymi ludzi z różnych stron konfliktu.

"Persepolis", reżyseria Marjane Satrapi, Venson Paronnaud (2007).

Animowana adaptacja graficznych wspomnień Marjane Satrapi, francuskiej artystki irańskiego pochodzenia. Na przykładzie własnej rodziny autorka przedstawia historię burzliwych przemian politycznych i społecznych, które dotknęły Iran w drugiej połowie XX wieku, w tym dyktaturę szacha, rewolucję islamską i wojnę z Irakiem rozpoczętą przez Saddama Husajna.

Główną bohaterką jest Marjan, śmiała i odważna dziewczyna, która jest fanką Bruce'a Lee, słucha płyt Bee Gees i Iron Maiden i desperacko pragnie zrozumieć otaczający ją świat. Ten jednak zawęża się i staje się coraz bardziej niebezpieczny. Jej rodzina i przyjaciele są prześladowani, a tysiące ludzi przebywa za kratkami. Zachodni styl życia został uznany za wrogi, reżim fanatycznych moralistów ubiera kobiety w hidżaby, a Iran staje się zatłoczony dla tych, którzy uważają wolność za najwyższą wartość. A Marjane jest właśnie taką dziewczyną, gotową napisać na swojej bluzie "Punk to nie dedukcja".

"Ucieczka"/Flee, reżyseria Jonas Poer Rasmussen (2020).

Kolejny film animowany zatriumfował na rozdaniu Oscarów, otrzymując trzy nominacje. Po raz pierwszy w historii nagrody film animowany został nominowany w kategorii Najlepszy Pełnometrażowy Film Dokumentalny oraz Najlepszy Film Międzynarodowy.

"Runaway" opowiada niezwykle prawdziwą historię męża Amina, który u progu małżeństwa po raz pierwszy ujawnia swoją skrywaną przeszłość. Wspomina, jak jako dziecko został zmuszony do ucieczki wraz z matką i bratem z rodzinnego kraju, Afganistanu, w nieznane, ryzykując życie. Na podstawie nagrań audio powstał film animowany przedstawiający wspomnienia i teraźniejszość.

"Ten deszcz nigdy się nie skończy", reżyseria Alina Gorlova (2021)

W centrum tego ukraińskiego dokumentu znajduje się 20-letni Andriy Suleiman, który wraz z rodzicami ucieka z Syrii. Jednak wojna dopada bohatera również na Ukrainie, gdzie zostaje wolontariuszem Czerwonego Krzyża. Po śmierci ojca Andriej postanawia pochować jego ciało w ojczyźnie.

Alina Gorlova stworzyła mocną i urzekającą wizualnie podróż przez niekończący się ludzki cykl wojny i pokoju. Film zdobył nagrodę dla najlepszego filmu pełnometrażowego na festiwalu filmów dokumentalnych Festival dei Popoli (2020) oraz nagrodę IDFA dla najlepszego filmu pełnometrażowego w sekcji First Appearance.

Limbo / Limbo, reżyseria Ben Sharrock (2020)

Nie tylko dramaty. Reżyser Ben Sharrock w zabawnej i przejmującej międzykulturowej satyrze zawarł historię dotykającą kwestii uchodźców. Film subtelnie łączy w sobie trudy i nadzieję związane z doświadczeniem uchodźcy.

Główny bohater, Omar, jest obiecującym młodym muzykiem. Rozwiedziony ze swoją syryjską rodziną, utknął na odległej szkockiej wyspie, czekając na odpowiedź na swój wniosek o azyl. Film przedstawia doświadczenie uchodźcy na odległej szkockiej wyspie, gdzie krajobrazy w stylu Wesa Andersona służą jako metafora tego, co nowe i niebezpieczne.